De Nederlandse bouw draait op volle toeren. Overal wordt gebouwd, verbouwd en verduurzaamd. Toch is er één groot probleem: het tekort aan vakmensen. Vooral in de afbouw, met beroepen als stukadoor, schilder en tegelzetter, blijft het een uitdaging om de juiste mensen te vinden.

Uit het EIB-rapport “Trends op de bouwarbeidsmarkt 2025–2029” blijkt dat de werkgelegenheid in de bouw al twaalf jaar op rij groeit. Maar ondanks die groei wordt de krapte groter. Voor bedrijven betekent dat: genoeg werk, maar te weinig handen. En dat maakt het vinden van goed bouwpersoneel urgenter dan ooit.

Minder zelfstandigen, meer vaste en flexibele krachten

In 2025 groeide de totale werkgelegenheid in de bouw met ongeveer 1%, maar het aantal zelfstandigen daalde juist -  voor het eerst in jaren. Volgens het EIB zijn er zo’n 4.000 minder zzp’ers actief dan een jaar eerder. De oorzaak ligt in de strengere handhaving van de Wet DBA, waardoor veel zelfstandigen overstapten naar loondienst.

Voor de afbouw betekent dit een duidelijke verschuiving: meer mensen in loondienst en een groeiende rol voor flexibel personeel.

Vacatures in de afbouw blijven openstaan

De cijfers spreken voor zich: in 2025 stonden er gemiddeld 80 openstaande vacatures per 1.000 werkenden in de bouw, de hoogste vacaturegraad van alle sectoren in Nederland. Vooral functies die bijdragen aan de verduurzaming van gebouwen, zoals isoleerders, schilders, monteurs en glaszetters, zijn moeilijk te vervullen.

In de afbouw komt daar nog een extra uitdaging bij. Jongeren kiezen steeds minder vaak voor ambachtelijke opleidingen. Het aantal mbo-studenten voor beroepen als stukadoor, tegelzetter en metselaar daalt al enkele jaren op rij. Daardoor komen er minder nieuwe vakmensen bij, terwijl de werkdruk stijgt.

Opleiden en instromen: waar blijft de nieuwe generatie?

Hoewel de totale instroom vanuit het mbo in 2024 iets toenam, zat die groei vooral bij installatie- en techniekopleidingen. De klassieke bouwvakken, die essentieel zijn voor de afbouw, verloren studenten. En dat terwijl de toekomst van de bouw juist hier ligt: in onderhoud, renovatie en verduurzaming.

Daarom is het belangrijk dat jongeren weer ervaren hoe mooi en veelzijdig het werk in de bouw is. Een baan in de afbouw biedt zekerheid, afwisseling en de kans om letterlijk iets tastbaars op te bouwen.

De grijze golf rolt door

Een andere uitdaging is de vergrijzing. Jaarlijks gaan ruim 10.000 mensen met pensioen of vallen uit door arbeidsongeschiktheid. Veel van hen werken in uitvoerende functies – precies daar waar de krapte het grootst is.

De komende jaren heeft de sector naar schatting 75.000 nieuwe arbeidskrachten nodig om het werk aan te kunnen. Ruim twee derde daarvan is nodig om vertrekkende werknemers te vervangen. Zonder een structurele aanpak van instroom, scholing en behoud zal de druk op bedrijven in de afbouw verder toenemen.

Minder buitenlandse vakmensen

Jarenlang werden tekorten deels opgevangen door buitenlandse vakmensen. Maar sinds 2024 daalt hun aantal licht. De strengere regels rondom schijnzelfstandigheid maken Nederland minder aantrekkelijk voor buitenlandse zzp’ers.

Afbouwbedrijven zetten daarom meer in op eigen opleiding, langdurige samenwerking met montagepartners en slimme prefabricage om de capaciteit te vergroten.

Ziekteverzuim drukt op kleine bedrijven

Het ziekteverzuim in de bouw loopt weer op: gemiddeld 5,6% in de uitvoerende beroepen. Vooral kleinere bedrijven hebben hier moeite mee, omdat de kosten direct voelbaar zijn. Ziekteverzuimverzekeringen, vervanging en productieverlies zorgen voor extra druk op marges.

Daarom is aandacht voor veiligheid, vitaliteit en duurzame inzetbaarheid belangrijker dan ooit. Preventie loont – zowel voor de werknemer als voor de werkgever.

De toekomst van de afbouw begint vandaag

De verduurzamingsgolf, nieuwe werkconcepten en herbestemming van gebouwen houden de vraag naar hoogwaardige afbouw de komende jaren hoog. De uitdaging zit niet in het werk, maar in het organiseren van de mensen, middelen en processen. Met sterke ketenpartners, aandacht voor instroom en aantrekkelijke leer-werktrajecten houden we vaart in projecten én plezier in het vak.

System Flex

System Flex is een erkend afbouwbedrijf en projectpartner dat al decennialang ruimtes realiseert met systeemwanden en plafondsystemen uit eigen productie. Dankzij korte lijnen, specialistische kennis van geluidsisolatie en brandwerendheid, en een integrale aanpak (ontwerp, productie, montage) worden projecten snel en hoogwaardig opgeleverd.

Voor opdrachtgevers betekent dit: één aanspreekpunt, voorspelbare planning en meetbare kwaliteit - van ontwerp tot en met oplevering. En voor vakmensen: werken aan mooie projecten binnen een familiebedrijf met oog voor vakmanschap en innovatie.

Wil je meer informatie over ons werk? Neem contact op.