De woningnood is nu al een aantal jaar een hardnekkig probleem in Nederland. Jongeren vinden geen betaalbare starterswoning, gezinnen wachten jaren op een grotere woning en ouderen moeten vaak te lang in een te groot huis blijven wonen omdat er geen geschikte alternatieven beschikbaar zijn. Tegelijkertijd staan grote oppervlakken leeg: winkelcentra waar de bezoekersaantallen teruglopen, oude kantoorpanden die hun functie hebben verloren, bioscopen die sluiten en buurthuizen die niet langer rendabel zijn. Deze leegstand vormt niet alleen een probleem voor de leefbaarheid van een buurt, maar het is ook een kans. Wat als we al die leegstaande vierkante meters slim zouden benutten om woningen te creëren?
Herbestemming als kans
In plaats van uitsluitend te bouwen op nieuwe grond, ligt er een enorme mogelijkheid in herbestemming. Veel bestaande gebouwen hebben al een stevige structuur, zijn goed bereikbaar en beschikken over voorzieningen zoals elektriciteit, sanitair en ventilatie. Door ze om te bouwen, kunnen we relatief snel extra woningen toevoegen.
Herbestemming levert bovendien belangrijke voordelen op:
- Duurzaamheid: door gebouwen te behouden, besparen we materiaal en beperken we CO₂-uitstoot.
- Kostenbesparing: verbouwen is vaak goedkoper dan volledig nieuwbouwen.
- Leefbaarheid: leegstaande panden krijgen een nieuwe functie, waardoor buurten weer bruisen.
De uitdagingen in de praktijk
Toch is het makkelijker gezegd dan gedaan. Wie een winkelcentrum, kantoor of bioscoop wil ombouwen naar woningen, loopt vaak tegen obstakels aan.
- Minder daglicht: Als je bijvoorbeeld kijkt naar winkelpanden, dan zijn ze vaak diep en hebben alleen ramen of een etalage aan de voorkant. Hierdoor komt het daglicht niet overal in het pand.
- Constructie en hoogte: niet elk gebouw heeft de juiste plafondhoogte of structuur om er gemakkelijk woningen van te maken.
- Regelgeving en bestemmingsplannen: vaak is de bestemming van een gebouw niet zomaar aan te passen. Het traject om de juiste vergunningen te krijgen kost tijd en geld.
- Buitenruimte en voorzieningen: bewoners hebben behoefte aan een prettige omgeving, groen en speelruimte. Dat vraagt om een bredere herinrichting van de omgeving, niet alleen van het gebouw zelf.
Deze uitdagingen maken duidelijk dat herbestemming geen simpele oplossing is. Het vraagt om creativiteit, investeringen en een nauwe samenwerking tussen gemeenten, architecten, ontwikkelaars en bewoners.
Voorbeeld: Groot Hertogin in Den Haag
Maar is niet onmogelijk. Een geslaagde transformatie is het voormalige kantoorpand aan de Laan van Meerdervoort in Den Haag, nu bekend als Groot Hertogin. Het gebouw is omgebouwd tot 85 moderne appartementen.
De kracht van dit project zit in de ligging nabij voorzieningen en de slimme herinrichting van de bestaande structuur. Door te investeren in verduurzaming, daglicht en een flexibele indeling werd een leegstaand kantoor omgevormd tot een aantrekkelijke woonlocatie.
Het voorbeeld laat zien dat transformatie mogelijk is, maar ook dat er uitdagingen zijn: hoge kosten voor verduurzaming, strenge regels en technische beperkingen. Toch bewijst Groot Hertogin dat leegstand succesvol kan worden benut om de woningnood te verlichten.
Systeemwanden: snel woningen creëren met flexibele indeling
Een van de meest praktische hulpmiddelen bij transformatieprojecten zijn systeemwanden: verplaatsbare, lichte binnenwanden die snel te plaatsen en weer te verwijderen zijn. Ze bieden de flexibiliteit die nodig is om gebouwen geschikt te maken voor bewoning, ondanks de genoemde uitdagingen.
Met systeemwanden kan een leegstaand winkelcentrum eenvoudig worden opgedeeld in meerdere appartementen. Een oud kantoor met open vloeren verandert binnen korte tijd in een complex met studio’s en kleine woningen. En omdat systeemwanden niet permanent zijn, kan de indeling in de toekomst opnieuw worden aangepast als de woonvraag verandert.
Voordelen van systeemwanden
Het gebruik van systeemwanden biedt meerdere voordelen:
- Snelheid: Ze zijn prefab en eenvoudig te monteren, waardoor woningen sneller beschikbaar komen.
- Kostenvoordeel: De plaatsing vergt minder arbeid en materiaal dan traditionele muren.
- Duurzaamheid: Veel systeemwanden zijn herbruikbaar en circulair.
- Flexibiliteit: Indelingen kunnen telkens opnieuw aangepast worden, bijvoorbeeld van studio’s naar gezinswoningen.
- Wooncomfort: Moderne systeemwanden voldoen aan hoge eisen voor isolatie en akoestiek.
Van probleem naar kans
De woningnood vraagt om creatieve oplossingen. Hoewel herbestemming lastig kan zijn door regelgeving, technische beperkingen en hoge eisen aan licht en leefbaarheid, biedt het tegelijkertijd enorme kansen. Waar leegstand nu vaak verloedering betekent, kan het met de juiste aanpak leiden tot bruisende woongebieden.
Systeemwanden spelen hierbij een sleutelrol. Ze maken het mogelijk om binnen de grenzen van bestaande gebouwen flexibele, comfortabele woningen te realiseren, zonder dat er ingrijpende sloop- of bouwwerkzaamheden nodig zijn.
Toekomstbestendig bouwen en verbouwen
Belangrijk is dat herbestemming niet alleen als tijdelijke oplossing wordt gezien. Met systeemwanden kan de indeling van een gebouw voortdurend worden aangepast. Waar vandaag behoefte is aan veel kleine studio’s, kan over tien jaar misschien meer vraag zijn naar gezinswoningen. Met vaste muren zou dat een dure verbouwing betekenen; met systeemwanden is het een stuk eenvoudiger.
Daarmee sluiten systeemwanden ook aan bij de trend van flexwonen: tijdelijke of semi-permanente woningen voor studenten, starters of arbeidsmigranten. Omdat de wanden verplaatsbaar zijn, kunnen gebouwen in de toekomst weer een nieuwe invulling krijgen zonder grote verspilling.
Over System Flex
Al meer dan 30 jaar ontwikkelt System Flex flexibele wandsystemen waarmee je snel en stijlvol functionele ruimtes realiseert. Of het nu gaat om kantoren, scholen of zorginstellingen – met onze oplossingen maak je iedere ruimte flexibel, comfortabel en toekomstbestendig.
Meer weten? Neem vrijblijvend contact op voor inspiratie en advies.